Yardımcı Yan Menu
Sosyal Eklentiler

Türk edebiyatı dönemleri örnek metinler ve cevapları

  • yönetim
  • | 20.04.2020 15:32
  • | dini dönem, modern dönem, sözlü dönem

Bir metnin yapı, tema, dil ve anlatım, zihniyet ve gerçeklik gibi unsurlarına bakılarak o metnin hangi dönemde yazıldığı belirlenebilir.

A.
Her gören ayb etti âb-ı dîde-i giryânımı
Eyledim tahkîk görmüş kimse yok cânânımı
Lâhza lâhza hûblar gördüm ki dil kasdındadır
Pâre pâre eylerim men hem dil-i sûzânımı

B.
Zülkarneyn, Çin’e yaklaştığı zaman Türk hükümdarı bununla çarpışmak üzere bir kuvvet gönderdi. Bunların hepsi gençti. Veziri hükümdara “Sen İskender’e karşı gençleri gönderdin. Onlarla birlikte yaşlı ve savaşta denenmiş birisinin de bulunması gerektir.” dedi. Hükümdar çok yaşlı mânâsına gelen ‘üge’ dedi. Vezir “Evet.” dedi ve yaşlı bir adamı gönderdi. İskender de bir öncü kolu göndermisti. Türk kolu Zülkarneyn'in öncülerine gece baskını yaparak bozguna uğrattılar. Ertesi gün Türk çerileri kanla bulaşık altınları gördüler. Birbirine ‘altın, kan’ dediler. O civarda bulunan büyük bir dağ bu adla adlandırıldı. Bugün oraya ‘Altın Han’ deniliyor.

C.
Altı yaşında idim ama pek iyi hatırlıyorum. Beyoğlu’nda, Rumeli Hanı’nın caddeye bakan bir dairesinde otururduk. Beyoğlu yine bugünkü gibi dar, kasvetli ve kalabalıktı. Sabahları, Dadımla Taksim Bahçesi’ne giderdik. Orada dadım kendi alemine dalar, ben de kendi başıma avare avare dolaşırdım. Böyle sabahların birinde, kulağımda “Yakında Anadolu" gelecek, işte o zaman bu yabancı askerlerin hepsi kaçacak delik arayacaklar.” diyen öksürüklü bir sesin çınladığını hatırlıyorum. Bunu söyleyen beyaz sakallı, gözlüklü bir ihtiyardı. İyi ama bu Anadolu ne idi? Oyuncak mı, kuş mu, ağaç mı?

D.
Öpkem kelip uğradım
Arslanlayu kükredim
Alplar başın toğradım
Emdi meni kim tutar

E.
Gözlerim hızlandırır tenhalığını
Yanlış şehirlere götürür trenlerim
Ya ölmek ustalığını kazanırsın
Ya korku biriktirmek yetisini
Acılarım iyice bol gelir sana

F.
Edebiyat müzik eşliğinde dile getirilmiştir. Biçim ve içerik milli özellikler taşır. Dil, dış etkilerden uzaktır. Türk topluluklarının, göçebe boyların doğa, günlük yaşam, dini inanç, töreler ve önemli olaylar karşısındaki sosyal ve estetik özelliklerini yansıtır. Daha çok aşk, doğa, yiğitlik konuları işlenmiştir. Ürünler genellikle anonimdir.

G.
Rönesans, reform hareketleri, aydınlanma çağı ve sanayileşme süreçleri sonunda Batı’da akıl ön plana çıkmış ve bireyin dünya ile ilişkileri önem kazanmıştır. Tüm bunlar Tanzimat’la birlikte edebiyatımıza yansımış ve bu dönemde edebiyatımıza gazete, makale, deneme, roman vb. birçok yeni tür girmiştir. Değişen toplum yaşamı edebi ürünlerde de kendisini göstermiştir.

H.
Bu dönemde, dilde gittikçe yoğunlaşan Arapça- Farsça etkisi görülür. Anonim ürün azdır. Şiirde daha çok bireysel duygular, tasavvuf ve aşk konuları işlenmiştir. Halk tabakasıyla seçkinlerin dil ve edebiyat anlayışı farklılaşmış, iki farklı edebiyat ortaya çıkmıştır.

CEVAPLAR :

A. Dini Dönem B. Sözlü Dönem C. Modern Dönem D. Sözlü Dönem E. Modern Dönem F. Sözlü Dönem G. Modern Dönem H. Dinî Dönem

Bu konulara da göz atın

Kategoriler

Son Eklenen Yazılar

Etiketler

Bilgisayarsız Kodlama

Sitemize içerik eklemek ister misiniz ?